2024'te Hızlı Tüketim Ürünleri Pazarı
Ipsos Hane Paneli'nden derlenen bu haftaki bülten içeriğinde; bireylerin hızlı tüketim ürünleri pazarına dair görüş, tutum ve davranış ölçümlemelerine yer verilmiştir.
Ocak-Aralık 2024’te hanelerin Hızlı Tüketim Ürünleri (HTÜ) harcamaları geçen yılın aynı dönemine kıyasla %67 arttı. Pandemiden sonra düşüşe geçen alışveriş sıklığı, 2024 yılı itibarıyla yükselmeye başladı. 2024 yılında haneler haftada yaklaşık 4, yılda ise 219 defa alışverişe gittiler. Haneler geçen seneye kıyasla 17 kez daha fazla alışveriş yaptı. Daha sık alışverişe giden haneler her bir alışverişlerinde, geçen seneye göre yaklaşık %50 artışla 229 TL ödediler.
Haneler her 100 TL’sinin 83’ünü gıda ve içeceğe, 9 TL’sini kişisel bakım ürünlerine, 8 TL’sini ise ev bakım ürünlerine ayırdı. Gıda-içecek içerisinde cirosal olarak en çok büyüyen kategoriler sırasıyla et ve et ürünleri, atıştırmalıklar ve içecekler oldu. Bu kategoriler yalnızca enflasyonla büyümedi, haneler aynı zamanda geçen seneye kıyasla alım miktarlarını da arttırdı. Gıda dışı kategorilerde en yüksek artış temizlik ürünlerinde, en düşük artış kâğıt ürünlerinde gerçekleşti.
Haneler, alışveriş kanalı tercihlerinde indirim marketlerine daha fazla yöneldi. 2023’e kıyasla, indirim marketleri ortalamanın üzerinde büyüyerek yılı yaklaşık %36 pay ile kapattı. Diğer kanallarda sıklık 2-3 defa artarken indirim marketleri 11 defa artış ile sıklığın en çok arttığı kanal oldu. Bim ve A101, bu kanalın büyümesinde ve sıklık artışında önemli rol oynadı. Geçtiğimiz yılın en çok büyüyen ve pay kazanan kanalı ulusal zincirler, 2024’te yüksek büyüme ve pay kazancını devam ettirdi. Yerel zincirler de 2024 yılında bu açıdan dikkat çekici bir performans sergiledi.
Ortalama bir hane, her 100 TL’lik harcamasının yaklaşık 54 TL’sini markalı, 24 TL’sini açık, 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı. Geçen yıl ile kıyasladığımızda açık, markalı ve market markalı ürünlerin cirosal dağılımı geçtiğimiz yıl ile benzer seviyede kaldı.
2024 yılındaTürkiye’deki hanelere en çok ulaşan 20 kategorinin çoğunda alım miktarı artış gösterdi. Yemek pişirme açısından bakıldığında mutfağın “olmazsa olmazı” grubunda yer almayan bisküviler, çikolata kaplamalar, cipsler, gazlı içecekler ve meyve suları bu sene haneler tarafından daha fazla miktarda satın alınırken çay, yogurt, beyaz et, süt, bakliyat, makarna gibi temel gıda kategorilerinde miktar artışı görülmedi ya da çok sınırlı kaldı. Öte yandan ev bakım kategorilerindeki artış ve kağıt ürünlerdeki belirgin düşüş dikkat çekti.
Uzman Yorumu:
2024’te hanelerin hızlı tüketim ürünleri harcaması, geçen yıla göre %67 artış gösterdi.
Enflasyonun etkisiyle her bir alışverişte harcanan tutardaki artış devam ederken buna alışveriş sıklığındaki artış eşlik etti. Yıl boyunca ortalama bir hane, geçen seneye göre 17 kere daha fazla alışverişe çıktı ve her bir alışverişinde geçen seneye göre %50 kadar daha fazla para ödeyerek alışverişini tamamladı.
Yüksek enflasyon sebebiyle harcamalardaki artışın büyük bölümü fiyat artışlarına bağlı gerçekleşse de pek çok kategoride miktar artışı da büyümeye etki etti. Yemek pişirme ve ana öğünler açısından bakıldığında mutfağın temel ürünleri arasında yer almayan bisküviler, çikolata kaplamalar, cipsler, gazlı içecekler ve meyve suları bu sene haneler tarafından daha fazla miktarda satın alınırken çay, yoğurt, beyaz et, süt, bakliyat, makarna gibi temel gıda kategorilerinde miktar artışı görülmedi ya da çok sınırlı kaldı. Bu hareketlerde alım sıklığına bağlı değişiklikler önemli bir etken oldu.
Hanelerin harcadığı tüm paranın üçte birinden fazlası indirim marketlerinin kasalarından geçiyor ve bu marketlerdeki alışveriş davranışları harcamaları şekillendirmede en büyük rolü oynuyor. Bu durum 2024’te etkisini arttırdı. Tüketiciler 2024 yılı boyunca indirim marketlerini daha sık ziyaret etti ve bu kanalda gerçekleştirdiği harcamalarını diğer pek çok kanaldan daha fazla arttırdı. Ulusal zincirler ve yerel zincirler ufak yükselişlerle payını korurken, daha geleneksel alışveriş kanallarında ise bağımsız süpermarketler ile bakkallarda pay kaybı, kasaplarda ise pay kazancı görüldü.
Araştırma Künyesi:
Bu dosyada paylaşılan veri ve bulgular Ipsos tarafından gerçekleştirilen Ipsos Hane Paneli’nden derlenmiştir.
Araştırma, Türkiye’yi temsil edecek şekilde seçilmiş 14.000 haneden oluşan bir örneklem olup, hane içi satın alım verilerini içermektedir.
Bu dosyadaki veriler Ocak - Aralık 2022, Ocak - Aralık 2023, Ocak - Aralık 2024 dönemini içermektedir.
