6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri Araştırması
6 Şubat 2023’te ülkemiz 8 saat ara ile 10 ili kapsayan 2 deprem yaşadı. Bu kadar geniş bir bölgeyi kapsayan depremlerde diğer illerde yaşayan bireylerin %59’unun bu bölgelerde yaşayan ya bir akrabası ya da bir arkadaşı var. Bu kişilerin %28’i bu depremlerde bir yakınını kaybetmiş. %31’inin de yaralanan bir arkadaşı ya da akrabası var.
Deprem İle İlgili Haberler
İlk depremde, TV ve sosyal medya deprem ile ilgili haber alınan mecralar; ikinci depremde ise TV’den haber alma oranı sosyal medyanın 2,5 katı. Proje depremlerin vurduğu illerin dışındaki illerde yürütülmüş olsa da Güneydoğu Anadolu (%69) ve Akdeniz’de (%21) yakın illerde yaşayan bireylerden dolayı toplumun %14’ü her iki depremi de hissetmiş ve bu şekilde depremden haberdar olmuş.
Yardımlar – Arama ve Kurtarma Çalışmaları
Bu büyük afet sonrasında depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan her 10 bireyden 9’u yardım kampanyalarına katılmış. Yardımda bulunanların %77’si nakit, %64’ü ise gıda, kıyafet gibi ayni yardımlarda bulunmuş. Bölgeye giderek arama kurtarma çalışmalarına destek verdiğini söyleyen bireylerin oranı ise %4.
AFAD ve AHBAP nakit yardımında bulunan bireylerin tercih ettiği kurum ve kuruluşlarken, ayni yardımda bulunanlar kendi illerinin belediyeleri aracılığıyla bu yardımlarda bulunmuş.
Depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan bireylerin %51’i, arama kurtarma çalışmalarının ilk 24 saatindeki performansının başarılı olmadığını düşünüyor. Ancak tüm süreç göz önünde bulundurulduğunda her 3 kişiden 2’si arama kurtarma çalışmalarını başarılı olarak değerlendirirken her 3 kişiden 1’i ise başarılı olmadığı görüşünde.
Depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan bireylerin, arama kurtarma çalışmalarında en başarılı bulduğu kurum ve kuruluşlar; Madenciler, AFAD ve AHBAP.
Yaşanan afet sürecinde yaptığı destekler konusunda en yeterli bulunan kuruluşlar, Sivil Toplum Örgütleri. STK’ların yaptığı yardımların yeterli ya da kısmen yeterli olduğunu düşünenlerin oranı %81. Yapılan destekler konusunda en yetersiz bulunan hükümetin yaptığı destekler.
Depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan bireylerin %64’ü bundan sonraki aylarda da yapılacak yardımlara katılmak istediğini belirtiyor. Bu kişilerin %68’i nakit yardımı yapmak isterken, %43’ü fiziksel olarak çalışmak istediğini belirtiyor.
Yaşanan deprem sonrası depremin vurduğu illerin dışındaki illerde yaşayan bireylerin çoğunluğu hem ilk yardım eğitimi almayı hem de arama kurtarma eğitimi almayı düşünüyor.
Kimler Sorumlu?
Depremin kendisinin çok büyük olduğunu ve yapılacak bir şey olmadığını düşünenlerin oranı %22. Toplumun çoğunluğu kaçak yapıları, denetim yapan firmaları, hükümet ve belediyeleri sorumlu olarak görüyor.
Muhtemel Bir Depreme Hazır mıyız?
2023 senesine girerken Türkiye’deki her 3 bireyden 2’si ülkemizde büyük bir doğal afet olacağını düşünüyordu.
Yaşanan deprem sonrasında ise depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan bireylerin %43’ü böyle bir afetin kendi ilinde yaşanmasının çok büyük ihtimal olduğunu, %42’si de böyle bir ihtmalin olduğunu düşünüyor. Toplamda bireylerin %85’i kendi ilinde böyle bir afetin yaşanabileceğini endişesini taşıyor.
Toplumun sadece %40’ına yakını deprem anında nasıl davranması gerektiği konusunda çok veya oldukça bilgili olduğunu söylüyor. %15’inin ise bu konuda bilgisi yok.
Her ne kadar Türkiye’de yaşayan bireylerin çoğunluğu kendi ilinde de böyle bir afetin olacağını düşünse de bugün depremin vurduğu 10 il dışında yaşayan bireylerin sadece %24’ü konutunun depreme dayanıklı olup olmadığı konusunda bir araştırma yaptırmış. Diğer dikkat çekici bir husus ise bireylerin %27’si oturdukları konutun depreme dayanıklı olmadığını, %36’sı da dayanıklı olup olmadığı konusunda emin olmadığını belirtiyor.
DASK herkesin yaptırması gereken zorunlu bir sigorta olmasına rağmen bireylerin %55’i konutlarının DASK’ı olmadığını belirtiyor ve bu kişilerin sadece yarısı yaptırmayı düşündüğünü söylüyor.
Konut sigortası sahipliği de oldukça düşük. Her 10 konuttan 4’ünün konut sigortası var. Konut sigortası olmayan bireylerin de %40’ı yaptırmayı düşünüyor.
Toplumun Ruh Hali
6 Şubat’ta yaşanan deprem sonrası toplum daha da yorgun, endişeli, üzgün ve öfkeli.
Markalar
Her 10 kişiden 7’si firmaların bu süreçte yaptıkları yardımları açıklamalarını istiyor.
ARAŞTIRMA KÜNYESİ:
Ipsos 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri Araştırması: Araştırma 18 yaş üstü İBBS 1 düzeyinde 6 Şubat depreminden etkilenen 10 il hariç diğer illerde nüfusu temsil eden 1.000 birey ile 14-16 ŞUBAT 2023 tarihleri arasında online anket yöntemiyle (CAWI) gerçekleştirilmiştir.
2023 Beklentiler Araştırması: 21 Ekim- 4 Kasım tarihleri arasında Ipsos Online Panel sistemi aracılığıyla dünya çapında 36 ülkede gerçekleştirilmiştir. Örneklem, çoğu ülkede 16-74 yaşları arasında, Amerika, Kanada, İrlanda, İsrail, Malezya, Güney Afrika ve Türkiye’de 18-74 yaşları arasındaki 24.471 yetişkini kapsamaktadır. Araştırmaya Ipsos Online Panel üzerinden bazı ülkelerde 1.000, Türkiye dahil bazı ülkelerde de 500 kişi katılmıştır.
