2024 Yazı, Ekonomik Sıkıntıların Gölgesinde Kaldı!

Bu sene yaz tatilini yapmış olan her 10 bireyden 7’si ya erken rezervasyon da ya da indirim kampanyalarından faydalanmış. 

 

Geçen sene yaz tatili yaptığını belirtenlerin hemen hemen hepsi yaz tatillerini yurt içinde geçirirken, bu sene yaz tatiline çıkanların %14’ünün tatillerini yurt dışında geçirmeyi tercih ettikleri görülüyor. Bu sene ilk ya da ikinci tatilleri için ise yine %10’luk bir kesimin tercihi yurt dışı. 

 

Geçen sene yaz tatili yapanlar ile karşılaştırıldığında bu sene yaz tatil yapan kişilerin, otelde kalmak yerine aile, akraba ya da arkadaşlarının evlerinde kalmayı daha çok tercih ettikleri görülüyor. 

 

Geçen seneki yaz tatillerinde olduğu gibi bu sene de yaz tatillerini kişilerin çoğunluğu kendi gelirleri ile karşılamışlar. Ancak bankadan kredi alarak ya da aileden borç alarak yaz tatili bütçesini karşılayanların oranı, geçen seneye göre bu sene daha yüksek.

 

Dijital platformlardaki seyahat siteleri planlama yapılırken en çok takip edilen siteler. Tatil planlamalarında dijital platform kullanmayanların oranı ise %39. 

 

Geçen sene yaz tatili yaptığını belirtenlerin oranı %28 iken, yaz tatilinin 2 ayını geride bıraktığımız günlerde toplumun sadece %20’si yaz tatili yapabildiğini söylüyor. Hiç bir şekilde yaz tatili yapamayacağını söyleyenlerin oranı ise %59. Geçen seneye göre bu oran daha düşük olsa da daha tatil yapmamış ama yapmayı planlayanların bir kısmının da önümüzdeki haftalarda yaz tatil yapacağını düşünmek olumlu bir yaklaşım olacaktır. 

 

Geçen sene yaz tatili yapamayanların %72’si bu sene de yapamayacağını, %18’i de daha yapmadığını ama yapmayı düşündüğünü belirtmekte. Geçen sene tatil yapabilenlerin ise yarısına yakını (%46) tatil yapabildiğini, 1/4’ü ise bu sene hiçbir şekilde yaz tatil yapamayacağını söylüyor. 

 

Yaz tatili yapamama nedenlerine bakıldığında, bu sene ekonomik nedenlerin bir önceki seneye göre daha büyük bir etken olduğu görülüyor. 

Uzman Yorumu:
 Yaz aylarını geride bırakırken, bireylere geçtiğimiz yıl ve bu yılki yaz tatillerini nasıl şekillendirdiklerini, geçen yıla göre bu yıl planlarında herhangi bir değişiklik olup olmadığını sorduk. Karşılaştığımız tabloda her iki yıl için hemen hemen benzer bir tablo var, daha olumsuz değil…

Bu sene yaz tatili yapan her 10 kişiden yedisi ya erken rezervasyondan ya da indirim kampanyalarından yararlandığını belirtiyor. Ekonomik koşullar ve bütçe kısıtlamaları yaz tatili tercihlerini doğrudan etkilerken, erken rezervasyon ve indirim kampanyaları, yaz tatili planlamaları için öncelikli çözümler arasında. Görüştüğümüz kişiler arasında, geçen sene yaz tatili yaptığını belirtenlerin neredeyse tamamı tatillerini yurt içinde geçirdiğini ifade ederken, bu sene yaz tatiline çıkanların %14’ü tatillerini yurt dışında geçirmeyi tercih etmiş. Ayrıca yaz tatili planlayan her 10 kişiden biri, bu yıl ilk ya da ikinci tatil için yine yurt dışını tercih edeceğini belirtiyor.

Yaz tatili yapılan yerlerin seçiminde değişiklikler dikkat çekiyor. Aynı bireylerin geçen seneki yaz tatillerinde konakladıkları yer ile bu seneki tercihlerini karşılaştırdığımızda, oteller yerine aile, akraba veya arkadaş evlerini daha fazla tercih ettiğini görüyoruz. 

Bu yıl yaz tatili harcamaları, büyük oranda bireylerin mevcut gelirleri ile karşılanmış (%65). Ancak, bu seneki yaz tatilleri için bankadan kredi ya da aileden borç alarak tatil bütçesini karşılayanların oranı (%40), aynı kitle içerisinde geçtiğimiz sene bu yöntemi tercih ettiğini belirtenlere göre daha yüksek (%15). Önümüzdeki yıl içinde tatil için borçlanılan tutarlar, bütçelerde bir süre daha yük oluşturmaya devam edeceğe benziyor.

Yaz tatili planlanırken dijital platformlar ön plana çıkıyor. Bu sene yaz tatili yapan her 2 kişiden biri seyahat sitelerini takip ettiğini belirtirken, %29’u sosyal medya hesaplarından faydalandığını, %6’sı ise takipçisi olduğu influencerların önerilerini incelediğini belirtiyor. Tatil planlamalarında dijital platform kullanmayanların oranı ise %39.
Görüştüğümüz kişiler arasında geçen sene yaz tatili yaptığını belirtenlerin oranı %28 iken, 2024 yazının ilk iki ayı içerisinde yaz tatili yaptığını belirtenlerin oranı %20. Henüz yaz tatili yapmamış ama yapmayı planlayanların bir kısmının da önümüzdeki haftalarda tatil yapacağını düşünürsek, bu oran yaz sonunda artacaktır. Ancak, bu yıl hiç yaz tatili yapmadığını ve yapamayacağını belirten %59'luk önemli bir kesim var. Görüştüğümüz bireyler arasında geçen sene yaz tatili yapamayanların dörtte üçü bu sene de yaz tatil yapamayacağını belirtiyor; yani her 2 kişiden biri iki yıldır üst üste yaz tatili yapamıyor.

Yaz tatili yapamama nedenlerinin başında ekonomik sebeplerin geldiğini tahmin etmek zor değil. Ancak bu yılki yaz tatilini yapamama sebepleri içerisinde ekonomik nedenlerin daha büyük bir etken olduğu görüyoruz. Görüştüklerimiz içinde geçen sene yaz tatili yapamayan kişilerin %78’i ekonomik nedenlerle yapamadığını belirtiyor. Aynı kitle içerisinde bu sene yaz tatili yapamayanlar için ekonomik sebeplerin oranı ise %87. 
Yaşamın getirdiği stres, yorgunluk ve bazen tükenmişlik, tatilin bizler için ne kadar hayati olduğunu daha da belirginleştiriyor. Gündeme Dair araştırmamızda "Son günlerde kendinizi nasıl hissediyorsunuz?" diye sorduğumuzda, uzun süredir Türkiye'de öne çıkan üç temel duygu: yorgunluk, bıkkınlık ve endişe. Temmuz 2024 sonuçlarına göre her iki kişiden biri kendini yorgun hissediyor; endişe ve bıkkınlık ise %41 ile ikinci sırada. İçinde bulunduğumuz ekonomik kriz ve zorlu koşullarda hayatın rutininden çıkıp tazelenmek için bir mola vermek zor ama bir o kadar da önemli.

Araştırma Künyesi:
 Ipsos Gündeme Dair: 1-11 Ağustos 2024 tarihleri arasında 18 yaş üstü İBBS 1 düzeyinde nüfusu temsil eden Türkiye temsili her ay 1600 birey ile, görüşme gerçekleştirilmektedir. Bu dosyada 18 yaş üstü 800 birey üzerinden raporlama yapılmıştır.