Peiling Eerste Kamer: VVD aan kop, electoraat GroenLinks / PvdA groeit

Na de VVD volgen GroenLinks en PvdA, die samen één fractie zullen vormen in de Eerste Kamer. Gezamelijk komen zij uit op 13 zetels (8 voor GroenLinks, 5 voor PvdA), een stijging van twee zetels ten opzichte van onze vorige Eerste Kamerpeiling. Deze stijging komt op het conto van GroenLinks: waar ze in week 7 nog op 6 zetels stonden in de Eerste Kamerpeiling, stijgen ze nu naar 8 zetels.  

Op dit moment staan zowel de PVV, als BBB op 9 zetels en komen hiermee uit op een gedeelde derde plek. De coalitiepartijen – VVD, CDA, D66 en ChristenUnie – komen momenteel uit op 28 zetels. Hiermee komen zij vier zetels lager uit dan het aantal dat ze nu in de Eerste Kamer bezetten.

Een meerderheid in de Eerste Kamer lijkt voor het kabinet Rutte IV op dit moment verder weg dan ooit. Samenwerking met de gemeenschappelijke fractie van GroenLinks en PvdA zou wel tot een meerderheid leiden (41 zetels). Een samenwerking ‘via rechts’ lijkt op basis van deze peiling ingewikkelder.

Peilingen voor de Provinciale Statenverkiezingen

In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen voert Ipsos een aantal peilingen uit. Dit is de tweede peiling in die reeks. Op 14 maart publiceren we onze slotpeiling. 
Bij onze peilingen houden we per provincie rekening met welke partijen er meedoen aan de verkiezingen. De steun voor partijen in de verschillende provincies is vervolgens doorgerekend naar een zetelverdeling voor de Eerste Kamer. Voor een uitgebreide uitleg van onze methodiek rondom peilingen voor de Eerste kamer, zie onderaan dit bericht of de website van EenVandaag. 

Deze Ipsos Politieke Barometer is gebaseerd op online onderzoek onder een representatieve steekproef van 5.291 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van vrijdag 17 februari tot en met maandag 27 februari 2023.
 

Hoe nauwkeurig zijn de cijfers?

Omdat de zetels die we publiceren zijn gebaseerd op steekproeven moet rekening worden gehouden met de statistische marges die daarbij horen. Bij de steekproeven die per peiling worden gebruikt zijn die marges gemiddeld +/- 1 zetel bij de kleine partijen en +/- 2 zetels bij de grotere partijen.

This Poll is based on an online study among a representative random sample of 5.291 Dutch people entitled to vote. The data was collected from Friday, February 17 up to and including Monday, February 27, 2023.

How accurate are the figures?

Because the numbers of seats we publish are based on random samples, statistical margins should be taken into account accordingly. Given the size of the samples used in the separate polls, the average margins are +/- 1 seat for the smaller parties and +/- 2 seats for the larger parties.

Methodiek Peiling Eerste Kamer

Voor onze Eerste Kamer peilingen gebruiken we min of meer dezelfde methodologie als voor reguliere metingen van de Politieke Barometer. Dat betekent dat we een steekproef van ongeveer 5000 stemgerechtigde Nederlanders bevragen over hun politieke voorkeur. Afwijkingen tussen de samenstelling van de steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en vorig stemgedrag (Tweede Kamerverkiezingen 2021) worden door middel van een weging gecorrigeerd. 

Bij de peiling voor de Eerste Kamer vragen we kiezers wat ze zouden stemmen als er morgen verkiezingen zouden zijn voor de provinciale staten. Deze resultaten rekenen we dan door naar een zetelverdeling voor de Eerste Kamer, door eerst per provincie een uitslag te berekenen. Eerste Kamerleden worden door de Provinciale Statenleden evenredig gekozen (waarbij hun stem gelijk is aan het aantal inwoners gedeeld door het aantal Statenleden in die provincie). Bij het trekken van de steekproef wordt er gecorrigeerd voor regionale spreiding. Daarnaast wordt er bij de doorrekening extra gewogen op inwoneraantal per provincie.

We gaan er vanuit dat Provinciale Statenleden op hun eigen partij stemmen. Voor de provinciale partijen nemen we aan dat de provinciale partijen stemmen op de Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF). De OSF is een samenwerkingsverband van provinciale partijen in de Eerste Kamer. 

De opkomst bij de Provinciale Statenverkiezingen is traditioneel laag, wat een effect kan hebben op de uitslag. Daarom vragen we kiezers naar opkomstintentie, en nemen dat cijfer mee in het doorrekenen van de uitslag. 

De statistische marge rond de zetels per partij bedraagt + of – 1 zetel bij kleinere partijen. Bij grotere partijen (circa 10 zetels of meer) bedraagt de statistische marge + of – 2 zetels. Het effect van restzetels kan deze marges verder vergroten. Daarnaast is het van belang om te vermelden dat er bij de peiling wordt gevraagd naar wat mensen zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden. Daarom moeten peilingen niet zozeer als voorspelling voor de verkiezingsuitslag worden gezien, maar meer als de stand van zaken op het moment van peilen. We weten dat veel kiezers pas op een laat moment beslissen op welke partij ze stemmen, soms zelfs pas in het stemhokje. Daarnaast kunnen allerlei zaken zoals een debat op televisie of ontwikkeling in het nieuws kiezers op het laatste moment nog beïnvloeden. Dat maakt het waarschijnlijk dat er verschillen ontstaan tussen wat peilingen laten zien en de verkiezingsuitslag.