Exitpoll EP24 – verschil met de verkiezingsuitslag
Op 6 juni 2024 waren de Europese Parlementsverkiezingen in Nederland. Ipsos I&O voerde in opdracht van de NOS een landelijke exitpoll uit in 35 verschillende Nederlandse gemeenten. De resultaten van deze exitpoll zijn door de NOS gepresenteerd op verkiezingsavond.
Onze exitpoll bleek een goed beeld te geven van de verkiezingsuitslag (prognose ANP). Zo bleek GroenLinks-PvdA de grote winnaar van de verkiezingen te zijn met 8 zetels. Ook voor bijna alle andere partijen was het aantal behaalde zetels goed ingeschat. Alleen bij de PVV en Volt was er een afwijking van één zetel. Dat valt binnen de eerder doorgegeven marge. Ook de indicatie van de opkomst bleek erg accuraat. Met 46.8% was deze dicht bij de daadwerkelijke opkomst: 46.2%.
In de onderstaande tabel staat de vergelijking van onze exitpoll van 6 juni 2024 om 21:00 uur met de verkiezingsuitslag.
EP-verkiezingen | Uitslag | Exitpoll | Verschil | |||
2024 | Zetels | % | Zetels | % | Zetels | % |
GL-PvdA | 8 | 21,0% | 8 | 21,6% | 0 | 0,6% |
PVV | 6 | 17,0% | 7 | 17,7% | 1 | 0,7% |
VVD | 4 | 11,3% | 4 | 11,6% | 0 | 0,3% |
CDA | 3 | 9,5% | 3 | 9,7% | 0 | 0,2% |
D66 | 3 | 8,4% | 3 | 8,1% | 0 | -0,3% |
BBB | 2 | 5,4% | 2 | 5,3% | 0 | -0,1% |
Volt | 2 | 5,1% | 1 | 4,9% | -1 | -0,2% |
PvdD | 1 | 4,5% | 1 | 4,4% | 0 | -0,1% |
NSC | 1 | 3,8% | 1 | 3,8% | 0 | 0,0% |
SGP | 1 | 3,7% | 1 | 3,4% | 0 | -0,3% |
Overig | 0 | 10,3% | 0 | 9,7% | 0 | -0,6% |
31 | 31 | |||||
Opkomst | 46,2% | 46,8% | 0,6% |
Afwijkingen
De maximale afwijking van onze exitpoll in termen van percentages betreft 0,7 procentpunt bij de PVV. Bij alle andere partijen is de procentuele afwijking 0.3 procentpunt of (meestal) lager. Dat is een zeer accuraat resultaat.
Als we kijken naar zetelaantallen dan zien we dat bij twee partijen de exitpoll afwijkt van de verkiezingsuitslag. De PVV werd één zetel te hoog ingeschat en Volt juist één zetel te laag. Dit zijn normale afwijkingen die horen bij steekproefonderzoek met betrouwbaarheidsmarges. We hebben daarom van tevoren uitgebreid gecommuniceerd dat afwijkingen van 1 of 2 zetels kunnen voorkomen (zie bijvoorbeeld hier). Het gefragmenteerde politieke landschap leidt ertoe dat minimale procentuele afwijkingen snel kunnen leiden tot een afwijking van 1 zetel, onder andere door het effect van restzetels bij het vertalen van percentages naar zetels.