Populariteit koningshuis toont licht herstel

Steun voor monarchie neemt iets toe, maar is nog niet op niveau van voor coronacrisis

Waar vorig jaar de lagere steun voor de monarchie nog het ‘nieuwe normaal’ leek te zijn, is deze steun dit jaar iets toegenomen. Zes op de tien Nederlanders (62%) zijn voorstander van de monarchie boven een republiek, een stijging van 5 procentpunt ten opzichte van 2024 (57%). Desondanks is dit aandeel nog steeds een stuk lager dan aan het begin van de coronapandemie en de jaren hiervoor. In april 2020 – de beginperiode van de  coronacrisis – was er nog een stijging te zien voor het draagvlak van de monarchie (74%), waarna het draagvlak sterk afnam.

Over de afgelopen twee jaar lijkt met name onder de jongeren een voorzichtige trend zichtbaar van meer steun voor de monarchie.

Nederlanders die de monarchie willen behouden, noemen in de toelichting hierover met name de stabiliteit van het koningshuis in onrustige tijden en de neutrale positie van de koning in de politiek als redenen hiervoor. Ook worden landen die wel een republiek zijn als referentiepunt aangehaald die sommige Nederlanders als onaantrekkelijk alternatief zien.

Figuur 1: Wat is volgens u het beste: dat Nederland een monarchie blijft of dat het een republiek wordt met een gekozen president als staatshoofd?
Basis: allen (n=1.007)

Hogere rapportcijfers voor koningspaar en Amalia

Niet alleen het draagvlak voor de monarchie laat eerste tekenen van herstel zien, ook het vertrouwen in Willem-Alexander is toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Op dit moment vertrouwt de helft van de Nederlanders (51%) hem als koning. Ondanks deze stijging blijft ook dit percentage lager dan vóór de coronacrisis.

Figuur 2: Hoeveel vertrouwen heeft u in Willem-Alexander als koning van Nederland?
Basis: allen (n=1.007)

Daarnaast geven Nederlanders hem met een 6,9 een hoger rapportcijfer dan in 2024 (6,6). Ook vinden meer mensen nu dat hij Nederlanders goed verbindt (49% vs. 41% in 2024).

Koningin Máxima wordt met een 7,5 eveneens (iets) hoger beoordeeld dan in 2024 (7,3). Twee derde (68%) van de Nederlanders is nu tevreden over hoe zij haar rol als koningin invult, dit was 64 procent in 2024.

Net als haar ouders krijgt ook Amalia dit jaar een hogere beoordeling. Zij wordt gemiddeld met een 7,3 beoordeeld, waar zij vorig jaar nog een 7,0 kreeg. Nederlanders geven aan haar te zien groeien in haar rol als toekomstig koningin en vinden haar intelligent, betrokken en gemotiveerd overkomen.

Meeste Nederlanders zien geen probleem in gebruik toelage Amalia

Voor de voorbereiding op haar werk als toekomstig koningin maakt prinses Amalia vanaf dit jaar gebruik van haar jaarlijkse toelage van 1,5 miljoen euro. Dit geld wordt onder andere besteed aan de kosten van een eigen kantoor en een plek om in te wonen en te werken. De meeste Nederlanders (68%) vinden het terecht dat zij gebruikmaakt van deze kosten, maar de helft (49%) vindt wel dat hier wel iets tegenover moet staan. Zij zien met name graag dat Amalia meer betrokkenheid bij maatschappelijke projecten toont en/of meer transparantie geeft over de besteding van deze toelage.

Kan grotere rol prinsessen imago monarchie ten goede komen?

Op dit moment hebben de prinsessen nog geen grote rol bij publieke taken van het Koninklijk Huis. Wanneer zij dit wel krijgen, denken twee op de vijf Nederlanders (39%) dat dit het imago van de monarchie ten goede zal komen; ongeveer een even groot aandeel (36%) verwacht hier geen verandering in.

Als de prinsessen vaker in het openbaar optreden als lid van het Koninklijk Huis, zal dit volgens Nederlanders weinig invloed hebben op hun interesse in de koninklijke familie. Twee derde (65%) verwacht dat hun interesse niet zal veranderen. Eén op de zes (16%) denkt dat hun interesse wél zal toenemen wanneer de prinsessen meer in beeld komen.  

Meer waardering voor officiële viering Koningsdag

Nederlanders hechten meer waarde aan Koningsdag dan in 2024. Ongeveer zeven op de tien (68%) Nederlanders zien de officiële viering van Koningsdag als een belangrijke traditie, meer dan in 2024 (62%). Ook is het aandeel Nederlanders dat tevreden is over de invulling van de officiële viering hiervan, waarbij de koninklijke familie een bezoek brengt aan een gemeente in Nederland, flink toegenomen: van 53 procent in 2024, naar 62 procent nu.

De jaarlijkse kosten van de officiële viering kunnen op iets mildere reacties rekenen: waar in 2024 nog 40 procent vond dat deze te hoog waren, geldt dat in 2025 nog voor 35 procent.

Onderzoeksverantwoording

Deze uitkomsten zijn gebaseerd op online onderzoek van Ipsos I&O onder een representatieve steekproef van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking (n=1.007) tussen 10 en 14 april 2025. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de NOS.

Afwijkingen tussen de samenstelling van de steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de laatste landelijke verkiezingen (de Tweede Kamerverkiezingen van 2023) zijn door middel van een weging gecorrigeerd. Uitkomsten zijn representatief voor Nederlanders vanaf 18 jaar op deze kenmerken.