Politieke barometer week 13

Klik hier voor de peiling in detail.

De eerste Politieke Barometer na de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart (uitgevoerd tussen 24 en 27 maart) laat net als bij de verkiezingen een electorale aardverschuiving zien. De BBB, die bij de Provinciale Statenverkiezingen in alle provincies de grootste partij werd, stijgt deze maand naar 28 zetels; een verdubbeling van het zetelaantal sinds de vorige meting.

De winst van BBB lijkt voornamelijk ten koste te gaan van de PVV en JA21. Ten opzichte van de vorige Politieke Barometer verliest de PVV deze maand 4 zetels en komt uit op 12 zetels. Dit is het laagste zetelaantal sinds de meting van april in 2018. JA21 levert deze maand 3 zetels in en staat daarmee op 6 zetels.

Maar ook de coalitiepartijen verliezen terrein. De VVD raakt in deze Politieke Barometer 2 zetels kwijt en komt daarmee uit op 27 zetels. D66 noteert deze maand een verlies van 3 zetels: de partij gaat van 15 zetels in februari naar 12 zetels in maart. Daarmee staat D66 op een virtueel dieptepunt in onze peilingen sinds de Tweede Kamerverkiezingen 2021. Ook het CDA, dat bij de Provinciale Statenverkiezingen bijna halveerde, verliest deze maand 2 zetels. Hiermee komt de partij van Wopke Hoekstra uit op 7 zetels; het laagste zetelaantal in jaren.

Met het verlies van de coalitiepartijen zouden de partijen nu gezamenlijk 50 zetels behalen in de Tweede Kamer. Hiermee is het draagvlak van de coalitie op het laagste punt sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 en ligt het zetelaantal 25 zetels lager dan het benodigde aantal om een meerderheid te halen.

De enige andere partij die naast de BBB deze maand in de plus staat, is de PvdA. De partij van fractievoorzitter Attje Kuiken peilt deze maand 12 zetels, een winst van 2 zetels ten opzichte van februari.

Het zeteloverzicht. De BBB komt uit op 28 zetels, op de voet gevolgd door de VVD met 27 zetels. Dan volgen D66, PVV en PvdA alle drie met 12 zetels. GroenLinks komt deze maand uit op 11 zetels, Partij voor de Dieren staat op 8 en het CDA en SP peilen er beide 7. JA21 staat op 6 zetels en dan volgen de ChristenUnie (4), Volt (4), Forum voor Democratie (4), SGP (3) en DENK (3). 50PLUS en BIJ1 peilen deze maand beide 1 zetel.

In de Politieke Barometer wordt kiezers gevraagd wat ze zouden stemmen als er morgen verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden zijn. Dat is een wezenlijk andere verkiezing dan de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Zo is de opkomst bij Tweede Kamerverkiezingen doorgaans hoger (in 2021 was de opkomst 79%, terwijl de Provinciale Statenverkiezingen 2023 58% van de kiesgerechtigden een stem uitbracht) en spelen andere overwegingen een rol bij kiezers. Daarom kunnen we de landelijke (voorlopige) uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen – in termen van Eerste Kamerzetels – niet zomaar ‘doorvertalen’ naar virtuele zetels in de Tweede Kamer.

Onze cijfers worden ook gepubliceerd door EenVandaag in De Peiling. Meer resultaten uit ons aanvullend onderzoek zijn terug te lezen op www.depeiling.nl.

Je kunt ons ook op Twitter volgen via www.twitter.com/Politieke_B.