Maatschappelijke Barometer - Kennis over de Provinciale Staten

Komende woensdag, op 15 maart, vinden in Nederland de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Waterschappen plaats. In de aanloop naar deze verkiezingen peilt Ipsos de bekendheid van en de kennis over deze verkiezingen onder Nederlander.

Uit onze laatste peiling, uitgevoerd tussen vrijdag 17 tot en met maandag 27 februari, bleek dat de bekendheid van de verkiezingen langzaamaan steeds meer toenam. Met name ouderen bleken op de hoogte: 87% van de 70+’ers wist dat er verkiezingen voor de Provinciale Staten zijn. Jongeren waren het minst bekend met de verkiezingen, nog niet de helft van de jongeren wist dat dat deze dit jaar plaatsvonden (44%). Hierdoor rijst de vraag: hoeveel weten jongeren eigenlijk van de Provinciale Staten?  En verschilt het kennisniveau tussen de verschillende generaties?

Allereerst te beginnen met de interesse in de provinciale politiek en de verschillen tussen de generaties. Op totaalniveau is 16% van de Nederlanders sterk geïnteresseerd in de provinciale politiek en zo’n drie vijfde (58%) matig geïnteresseerd. Een kwart van de Nederlanders (25%) is niet geïnteresseerd in de provinciale politiek.

De mate van interesse verschilt per leeftijdscategorie, waar met name jongeren een interessant beeld laten zien. Zo is 20% van de jongeren zeer geïnteresseerd in de provinciale politiek, maar geeft een kwart van de jongeren (28%) aan hier geen interesse in te hebben. In hoeverre zet deze interesse zich om in kennis over de (provinciale) politiek?

Om het kennisniveau te meten kregen respondenten een tiental taken voorgelegd, waarbij ze moesten antwoorden of deze taak de verantwoordelijkheid is van de Rijksoverheid, de provincie, de gemeente of geen van allen. 
Driekwart van de Nederlanders (76%) weet dat de Rijksoverheid verantwoordelijk is voor het maken van wetten in Nederland. Onder alle generaties weet de meerderheid dit: tweederde van de jongeren (66%) had het correcte antwoord gegeven, tegenover 85% van de 55+’ers. 

Maar hoeveel weet Nederland over de verantwoordelijkheden van de provincies? Zij zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het organiseren van het openbaar streekvervoer, maar weten Nederlanders dat wel?

Drievijfde van de Nederlanders (61%) weet dat de provincie hier verantwoordelijk voor is. Ook hier speelt de leeftijd van Nederlanders een belangrijke rol. Zo had 75% van de 70+’ers het correcte antwoord gegeven, terwijl de helft van de jongeren (49%) dit wist. 

En dan nu de belangrijkste vraag: Wie is er verantwoordelijk voor het kiezen van de leden van de Eerste Kamer? Het goede antwoord hierop is de provincie via de Provinciale Statenleden. Ongeveer de helft van de Nederlanders (53%) gaf hier het correcte antwoord. 
 

Ondanks dat jongeren vaker dan ouderen sterk geïnteresseerd zijn in de provinciale politiek, blijft hun kennis over deze bestuurslaag achter. Slechts twee op de vijf jongeren (37%) weten dat de provincies verantwoordelijk zijn voor het kiezen van de leden van de Eerste Kamer. Ter vergelijking, onder 55+’ers weten ruim drie op de vijf Nederlanders dit. 
Ondanks dat jongeren aangeven vaker geïnteresseerd zijn in de provinciale politiek, vertaalt zich dat dus niet direct door in de mate van kennis die zij hebben, zowel over de inhoudelijke functies van de provincie als hun bekendheid met de aanstaande verkiezingen. Er is dus nog genoeg winst te behalen onder deze groep. 

Onderzoeksverantwoording 

De data zijn gebaseerd op online onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking (n = 5.291) tussen 17 en 27 februari 2023. Afwijkingen tussen de samenstelling van de steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de laatste landelijke verkiezingen (de Tweede Kamerverkiezingen van 2021) zijn door middel van een weging gecorrigeerd.

Meer informatie

Deze peiling is onderdeel van de maandelijks terugkerende Maatschappelijke Barometer. 
Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met Sjoerd van Heck ([email protected]).