Complottheorieën over het coronavirus

Ipsos heeft in samenwerking met Nieuwsuur het complotdenken in Nederland omtrent de uitbraak van het coronavirus onderzocht. Lees hieronder de belangrijkste resultaten, of download het volledige onderzoeksrapport hier. 

Een overgrote meerderheid van de Nederlanders gelooft niet in complottheorieën omtrent het coronavirus. Een kleine groep doet dat wel. Beweringen over het coronavirus die wel kloppen, zoals de stelling dat het virus voor het eerst opdook in China en dat wereldwijd meer dan 2 miljoen mensen zijn besmet, worden door een grote meerderheid van de Nederlanders inderdaad als juist bestempeld. 

Ongeveer 15% van de Nederlanders gelooft dat het coronavirus een biologisch wapen is dat gemaakt is een laboratorium. Jongeren en laagopgeleiden zijn oververtegenwoordigd onder de groep die in deze claim gelooft. Het geloof in deze claim is ook relatief sterk onder aanhangers van de PVV, FVD en de SP. 

Ongeveer 4% van de Nederlanders gelooft dat de uitbraak van het coronavirus te maken heeft met de aanleg van het 5G mobiele internet netwerk. We zien een lichte oververtegenwoordiging van aanhangers van de PVV en de SP onder deze groep. En ongeveer 5% van de bevolking gelooft dat Bill Gates iets te maken heeft met het coronavirus. PVV’ers zijn oververtegenwoordigd onder burgers die in deze claim geloven. 

De beweringen dat het coronavirus iets te maken heeft met 5G of Bill Gates, of dat het coronavirus een biologisch wapen is dat gefabriceerd is in een laboratorium, zijn op basis van het huidige bewijs en de huidige kennis over het coronavirus niet correct. 

Internationale vergelijking

Ipsos heeft eerder complotdenken over het coronavirus in het Verenigd Koninkrijk onderzocht, in samenwerking met de universiteit King's College in Londen. Uit dat onderzoek bleek dat een kwart (25%) van de Britse bevolking gelooft dat het coronavirus waarschijnlijk uit een laboratorium komt. Ook deze claim is op basis van het huidige bewijs en de huidige kennis over het coronavirus niet correct. 

Kijk voor meer details over het onderzoek dat is uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk op deze pagina. 

Nieuwsuur berichtte hier over ons onderzoek, en kijk hier de reportage op YouTube terug. 

Onderzoeksverantwoording

De gegevens zijn gebaseerd op onlineonderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1017 stemgerechtigde Nederlanders. Afwijkingen tussen de samenstelling van de steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de laatste landelijke verkiezingen (de Tweede Kamerverkiezingen van 2017) zijn door middel van een weging gecorrigeerd. De gegevens zijn verzameld van vrijdag 24 april tot en met zondag 26 april 2020.
 

Vraagstelling:  zijn de volgende uitspraken met betrekking tot het coronavirus volgens u juist of onjuist? 

• Wereldwijd zijn meer dan 2 miljoen mensen besmet met het coronavirus 
• Het coronavirus dook voor het eerst op in China 
• Het coronavirus is een biologisch wapen dat in een laboratorium is gefabriceerd
• De uitbraak van het coronavirus heeft te maken met de aanleg van het 5G internet netwerk
• Bill Gates zit waarschijnlijk achter de ontwikkeling van het coronavirus 

Juist – weet ik niet – onjuist