Politieke barometer week 9

Na uitbreken oorlog in Oekraïne: klein verlies FVD, kleine winst JA21 en VVD

Klik hier voor de peiling in detail.

In onze laatste Politieke Barometer, waarvan het veldwerk net na het begin van de Russische invasie in Oekraïne liep, zien we enkele kleine verschuivingen ter rechterzijde van het politieke spectrum. Ten opzichte van een maand geleden verliest Forum voor Democratie 2 zetels, de VVD en JA21 winnen er juist 2. Ook bij Volt zien we een verschuiving; de partij – geplaagd door het schandaal rondom kamerlid Nifüler Gündogan – verliest 2 zetels.

Forum voor Democratie, en dan vooral partijleider Thierry Baudet, wordt al een tijd bekritiseerd om zijn expliciete pro-Russische houding in het debat over de crisis in Oekraïne. Baudet vindt dat het westen schuld draagt voor de ontstane situatie. Forum voor Democratie verliest 2 zetels in onze peiling. JA21, de electorale concurrent op rechts die zich presenteert als gematigder alternatief, wint juist 2 zetels en komt uit op 8 zetels; het hoogst aantal zetels in onze peilingen sinds het ontstaan van de partij.

Ook de VVD wint 2 zetels deze maand. Daarmee weet de partij van premier Mark Rutte een einde te maken aan een langdurende negatieve trend. De afgelopen 6 maanden verloren de liberalen zetels. Stonden ze in september 2021 nog op 39 zetels, in januari waren er daar nog maar 30 van over. Nu stijgt de partij dus naar 32 zetels.

De interne problematiek van Volt, dat kamerlid Nifüler Gündogan schorste, resulteert in een verlies van 2 zetels. Volt komt nu uit op 5 zetels, waarmee de partij teruggezakt naar virtuele zetelaantal van december vorig jaar.

Ook de BoerBurgerBeweging (BBB) laat deze maand een verlies zien. De partij kende sinds september een opwaartse trend in de Politieke Barometer, maar deze maand verliezen ze twee zetels. De partij komt nu uit op 5 zetels.

Het zeteloverzicht: de VVD komt uit op 32 zetels, gevolgd door D66 met 20 zetels en de PVV (17). Hierna een aantal partijen die vrij dicht op elkaar zitten: het CDA en de PvdA (beide 10 zetels), GroenLinks en Partij voor de Dieren (beide op 9), JA21 (8) en de SP (7 zetels). ChristenUnie, Volt en de BBB komen alle drie uit op 5 zetels. De kleinste partijen bestaan uit DENK (4), Forum voor Democratie (4), SGP (3), 50PLUS (1) en BIJ1 (1).

Ondertussen maakt Nederland zich op voor de gemeenteraadsverkiezingen. Met nog twee weken te gaan neemt de belangstelling van kiezers toe. Vorige maand was maar net iets meer dan de helft van alle kiezers (55%) er van bewust dat er dit jaar verkiezingen waren. Nu is dat zo’n driekwart (74%). Net als een maand geleden zegt zo’n 15% van alle kiezers zich ‘sterk’ te interesseren voor de lokale politiek. Het aandeel kiezers dat blijk geeft van ‘matige’ interesse is ook vrijwel onveranderd met 62%.

Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen, in 2018, stemden nog ongeveer 3 op de 10 kiezers op een lokale partij. Ook nu is er weer veel aandacht voor het electorale potentieel van lokale partijen. Onze data laten zien dat de aantrekkingskracht van die partijen vooral schuilt in de verbondenheid met de gemeente en het profiel op lokale thema’s. Wantrouwen in landelijke partijen speelt een rol maar lijkt niet de belangrijkste drijfveer voor kiezers van lokale partijen.

Meer resultaten uit ons aanvullend onderzoek over de gemeenteraadsverkiezingen zijn terug te lezen op www.depeiling.nl.

Onze cijfers worden ook gepubliceerd door EenVandaag in De Peiling.

Je kunt ons ook op Twitter volgen via www.twitter.com/Politieke_B.

Schrijver(s)

  • Sjoerd van Heck
    Sjoerd van Heck
    Onderzoeksadviseur - Ipsos I&O Publiek

Related news

  • Hoe nauwkeurig was de exitpoll?
    Politiek Nieuws

    Hoe nauwkeurig was de exitpoll? – Tweede Kamerverkiezing 2025

    Op 29 oktober 2025 was de Tweede Kamerverkiezing in Nederland. Ipsos I&O voerde – zoals Ipsos I&O dat al jaren doet – in opdracht van de NOS een landelijke exitpoll uit. De resultaten van deze exitpoll zijn door de NOS gepresenteerd op verkiezingsavond. De exitpoll kwam keurig overeen met de verkiezingsuitslag.
  • Hoe werkt een exitpoll? – Tweede Kamerverkiezing 2025

    Hoe werkt een exitpoll? – Tweede Kamerverkiezing 2025

    Ipsos voert bij vrijwel alle verkiezingen een exitpoll uit, zo ook bij de Tweede Kamerverkiezing van 29 oktober 2025. Maar hoe werkt een exitpoll eigenlijk? Op deze pagina leggen we dat uit.
  • Waarom wij peilen
    Peiling Nieuws

    Waarom wij peilen

    Zodra de verkiezingen naderen neemt de kritiek op peilingen toe. In dit opiniestuk betogen wij waarom wij peilen. Onze peilingen vervullen drie belangrijke functies: ze geven kiezers informatie voor strategische stemkeuzes, helpen media bepalen wie aandacht verdient, en bieden politieke partijen inzicht in kiezersvoorkeuren. Kritiek nemen we serieus, maar we blijven overtuigd van het democratische nut van betrouwbaar kiezersonderzoek. We presenteren geen voorspellingen, maar momentopnames die de belangrijke schakel vormen tussen politiek, media en burgers.