Politieke barometer week 30
De eerste Politieke Barometer na de val van kabinet Rutte IV (uitgevoerd tussen 21 en 24 juli) laat een aantal grote electorale verschuivingen zien.
Allereerst op links. De Partij van de Arbeid en GroenLinks zullen bij de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen gezamenlijk de verkiezingen ingaan met één gedeelde kandidatenlijst en één gezamenlijk verkiezingsprogramma. Deze combinatiepartij, waarvan de naam nog niet is vastgesteld maar die naar verluidt ‘Verenigd Links’ zal gaan heten, zou 27 zetels halen als er morgen verkiezingen zouden plaatsvinden. Hiermee komt PvdA/GroenLinks 7 zetels hoger uit dan bij onze laatste peiling in juni, toen zij samen op 20 zetels stonden (PvdA 9 zetels; GroenLinks 11 zetels).
De electorale aantrekkingskracht van PvdA/GroenLinks gaat ten koste van partijen die zich ideologisch gezien nabij de nieuwe combinatiepartij bevinden. Zowel D66 en de Partij voor de Dieren, verliezen deze maand terrein. D66 zakt 2 zetels en komt hiermee uit op 10 zetels. Dat is 14 zetels lager dan het aantal dat de partij nu bezet in de Tweede Kamer. De Partij voor de Dieren verliest deze maand 3 zetels en staat daarmee op 7 zetels. Dit is het laagste zetelaantal sinds augustus 2021, toen ze ook op 7 virtuele zetels stonden.
PvdA/GroenLinks gaat met 27 zetels samen met de VVD aan kop. De liberalen peilen net als in juni 28 zetels. Maar ook op rechts vinden verschuivingen plaats. De PVV stijgt deze maand met 4 zetels en komt uit op 19. De partij van Geert Wilders lijkt daarmee te profiteren van de toegenomen politieke aandacht voor asiel en migratie, het thema waar uiteindelijk het kabinet Rutte IV op is gevallen. Uit onze peiling blijkt dat veel kiezers immigratie en asiel momenteel één van de belangrijkste politieke thema’s vinden. De winst van PVV gaat vooral ten koste van JA21, dat 2 zetels verliest ten opzichte van de peiling in juni.
Asiel en migratie is niet het enige onderwerp dat kiezers momenteel bezighoudt. De verkiezingscampagne moet nog beginnen, maar op dit moment zijn er – naast asiel en migratie – nog vier onderwerpen die kiezers belangrijk vinden: inflatie en koopkracht, de woningmarkt, zorg, en klimaat. Welke thema’s uiteindelijk zullen bovendrijven kan van doorslaggevende invloed zijn voor het verloop van de verkiezingscampagne. Politieke partijen zullen er daarom alles aan doen om de thema’s waarop zij er in de ogen van kiezers goed op staan onder de aandacht te brengen. Over die strategische strijd om de politieke agenda schreven wij een blog, deze is hier te lezen.
Dan het zeteloverzicht: de VVD blijft stabiel en staat op 28 zetels, gevolgd door PvdA/GroenLinks met 27 zetels en de BBB met 24 zetels. De PVV staat op 19 zetels, op ruime afstand gevold wordt door D66 (10 zetels). Hierna komen Partij voor de Dieren (7), CDA en SP (beide 6 zetels). ChristenUnie staat deze maand op 5 virtuele zetels en Forum voor Democratie, Volt en JA21 krijgen er alle drie 4. SGP en DENK staan beide op 3 zetels en 50PLUS en BIJ1 verliezen deze maand beide hun zetel en komen op 0 uit.
Tweede Kamer | Week 26 28 jun '23 |
Week 30 26 jul '23 |
||||
% | zetels | % | zetels | % | zetels | |
VVD | 21.9 | 34 | 18.1 | 28 | 17.5 | 28 |
D66 | 15.0 | 24 | 7.7 | 12 | 6.5 | 10 |
PvdA/GL | - | - | - | - | 16.6 | 27 |
PVV | 10.8 | 17 | 9.6 | 15 | 12.1 | 19 |
CDA | 9.5 | 15 | 5.1 | 8 | 4.0 | 6 |
SP | 6.0 | 9 | 4.8 | 7 | 3.9 | 6 |
PvdA | 5.7 | 9 | 5.7 | 9 | - | - |
GL | 5.2 | 8 | 7.0 | 11 | - | - |
FvD | 5.0 | 8 | 2.2 | 3 | 2.5 | 4 |
PvdD | 3.8 | 6 | 6.3 | 10 | 4.9 | 7 |
CU | 3.4 | 5 | 3.7 | 5 | 3.6 | 5 |
VOLT | 2.4 | 3 | 3.6 | 5 | 2.7 | 4 |
JA21 | 2.4 | 3 | 4.0 | 6 | 2.9 | 4 |
SGP | 2.1 | 3 | 1.9 | 3 | 2.0 | 3 |
DENK | 2.0 | 3 | 2.2 | 3 | 2.4 | 3 |
50Plus | 1.0 | 1 | 0.7 | 1 | 0.6 | 0 |
BBB | 1.0 | 1 | 14.5 | 23 | 15.3 | 24 |
BIJ1 | 0.8 | 1 | 1.2 | 1 | 0.3 | 0 |
AP | 2.0 | 0 | 1.6 | 0 | 2.1 | 0 |
100% | 150 | 100% | 150 | 100% | 150 |
Net als in vorige peilingen, staan we ook deze maand stil bij het vertrouwen in de politiek. Op dit moment zegt een derde van alle Nederlanders (36%) ‘een beetje’ tot ‘veel’ vertrouwen in de politiek te hebben. Vergeleken met juni (35%) is dat aandeel gelijk gebleven. De val van het kabinet heeft dus vooralsnog geen invloed gehad op het vertrouwen in de politiek. Overigens hebben we in onze peiling ook gevraagd welke coalitiepartij verantwoordelijk wordt gehouden voor de kabinetsval. Bijna vier op de tien kiezers (39%) houden de VVD verantwoordelijk, circa een kwart (27%) legt de schuld bij alle vier de partijen en 11% vindt dat de ChristenUnie het kabinet heeft laten vallen.
Onze cijfers worden ook gepubliceerd door EenVandaag in De Peiling. Meer resultaten uit ons aanvullend onderzoek zijn terug te lezen op www.depeiling.nl.
Je kunt ons ook op Twitter volgen via www.twitter.com/Politieke_B.